مطالعه همزیستی قارچ میکوریز با گیاه خشخاش در منطقه (شیندند)هرات، افغانستان

جهت بررسی و مطالعه همزیستی قارچهای میکوریزی با گیاه خشخاش در منطقه (شیندند) هرات،کشور افغانستان از منطقه نمونه برداری صورت گرفت. با توجه به فصل رویشی گیاه، نمونه برداری در فصل بهار و تابستان 87 تا 89 انجام شد. ابتدا ریش? گیاه خشخاش به همراه خاک اطرافش از مزارع جمع آوری شد و برای مطالعات به آزمایشگاه قارچ شناسیِ دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، در ایران آورده شد و مطالعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی بر روی خاک و ریشه گیاه صورت گرفت. همچنین تعیین میزان کلونیزاسیون و آلودگی خاک به روش philips and haymanانجام شد و نتیجه گیری بدست آمده نشان داد که قارچ میکوریزی همزیست با ریشه گیاه خشخاش از نوع میکوریزا داخلی است و استخراج هاگها با روش غربال تَر و سانتریفیوژ با ساکارز %50 در 1500 دور به مدت دو دقیقه، جهت شناسایی آنها در نمونه خاکها دنبال شد. در مجموع 11 گونه متعلق به 6 جنس از قارچ های میکوریزا وزیکولار – آربسکولار شناسایی شد. 6 گونه متعلق به جنس glomus و مابقی هر کدام، یک گونه متعلق به جنس های acaulospora, gigaspora, entrophospora, sclerocystis and scutellispora تشخیص داده شد. از لحاظ فراوانی بیشترین تعداد هاگ ها متعلق به گونه glomus fasiculatumوکمترین آنها مربوط به entrophospora infrequens بود. فراوانی جنس های قارچvam به ترتیب غالبیت عبارت بودند از: گلوموس،آکالوسپورا، اسکلروسیستیس، اسکوتلیسپور، ژیگاسپورا، انتروفوسپورا. میزان کلونیزاسیون ریشه گیاه میزبان و جمعیت هاگ در ریزوسفر آنها مورد بررسی قرار گرفته شد. به طور کلی بین در صد آلودگی ریشه و جمعیت هاگ در ریزوسفر گیاه میزبان همبستگی معنی داری از لحاظ آماری مشاهده نگردید. در ریزوسفر گیاه خشخاش بیشترین تعداد جمعیت هاگ در فصل تابستان بود که در ارتباط با پایان رشد ریشه ها و مرگ آنها و رها شدن هاگ ها در خاک است. اقلیم، مایکوریزوسفر خاک، جنگ های طولانی و کاهش فعالیت کشاورزی، شخم نزدن خاک واستفاده نکردن از کود های شیمیایی در افغانستان، سبب رشد فراوان قارچ میکوریز شده است. وجود قارچ های میکوریزی مذکور در خاک افغانستان یکی از دلایل رشد بی روی? گیاه خشخاش در این کشور می باشد.